stoere verhalen

Woensdag 15 November 2006 in categorie Ergernis, Woede of Frustratie

Vorige week ergerde ik mij aan die hoe heet hij, die acteur, die Jeroen, die Krabbé! Lachend vertelde hij in dat mooie geschiedenisprogramma Andere Tijden een stoer verhaal over hoe hij het had geflikt om afgekeurd te worden voor militaire dienst. S5 heette dat, een aanduiding voor permanente ongeschiktheid voor het dragen van 's lands wapenrok. In de pacifistische geest van de jaren zestig, met de verschrikkingen van de Vietnam-oorlog op de buis, was elke jongeling aan zijn stand verplicht om tenminste toch een póging te wagen S5 te krijgen. Je moest daarvoor een voldoende ernstige kwaal simuleren.

Dat deed dus blijkbaar ook die acteur, die Jeroen Krabbé. Tijdens het vaardigheidstestje in het noteren van morsetekens was hij in huilen uitgebarsten en had hij zijn potlood doormidden gebroken. En toen mocht hij naar huis, naar zijn moeder. Met S5 op zijn keuringsbriefje. Ach gut...
Dit verhaal ga ik eventjes bijsturen. Want het is misschien niet direct geschiedvervalsing, maar toch minstens het onterecht opleuken van de historie. Zo vlot ging dat namelijk in werkelijkheid niet. Meneer Krabbé zal nog wel wat meer mankementen hebben vertoond dan hij achteraf denkt. In de tijd van de dienstplicht waren wij 18-jarige jongens nog jongetjes. We waren merendeels braaf, bang en verlegen. Dat kwam mooi uit, want zo hadden ze ze graag.
Ik was heftig voor de vrede. Ik zag mezelf niet als moordmachine. In het leger zou ik mentaal al sneuvelen voordat er een schot was gelost. Ik was nu eenmaal niet zo stoer als Jan Cremer, die we gretig lazen in die tijd. Zonder heimwee naar z'n moeder ging Jan fluitend naar het Vreemdelingenlegioen. Hij wel. Maar dat was blijkbaar al zo uniek dat je er een bestseller over kon schrijven.

In de week voor de keuring had ik nog een wanhopige poging gedaan te ontsnappen aan de dreigende dienstplicht. Ik zou LSD gaan slikken! Daartoe wendde ik mij tot Wouter van Oorschot, die bij mij in de klas zat. Hij ging er prat op dat hij alles gebruikte en overal aan kon komen. Maar hij leverde niet. Allemaal praatjes vol bravoure, net als bij Krabbé.
En dus ging ik met hangend hoofd en de depressie nabij de Oranje Nassaukazerne binnen, samen met al die andere brave, bange en verlegen jongens. Boven de deur hing nog nét geen bord met het bekende citaat van Dante: 'Laat alle hoop varen, gij die hier binnentreedt'. *)

Wel hing daar de beoogde intimiderende slachthuissfeer. In lange rijen werden we door barse militairen door het hele keuringsprotocol gejaagd. Uitkleden tot op de onderbroek, plasje inleveren, longinhoud uitblazen, borst beluisteren, bloed prikken en steeds weer opschieten. Daarna volgden talloze testjes.
En toen was daar de psychiater met zijn vele onbeschaamde vragen. Vooraf wierp hij één enkele dreigende, massieve blik over zijn bureau in mijn richting. Dat was voldoende. Want hij bevatte de boodschap: laat maar zitten die verhalen over moederskindjes, zogenaamde homoseksualiteit, depressiviteit of drugsgebruik. Ik ken mijn pappenheimers, mij flik jij geen kunstjes!
De moed zonk mij in de schoenen, al weet ik dat niet zeker meer, want die had ik geloof ik aan het begin van de dag al uit moeten doen.

Ik werd goedgekeurd. Ik had niet gehuild en om mijn moeder geroepen, want het zou mij niet geholpen hebben. Er bleef mij niets anders over dan dienst te weigeren en dat heb ik gedaan. Dat is een ander verhaal, maar minstens zo stoer als dat van Jeroen Krabbé.

*) 'Lasciate ogne speranza, voi ch'intrate', uit La Divina Commedia van dichter en politicus Dante Alighieri (1265-1321).

Links:
Andere Tijden: militaire dienstplicht en S5.

Beluister het Radiolog van Verbal Jam elke woensdagavond om ±21:45 uur bij De Avonden, het cultureel radioprogramma van de VPRO.
Aflevering gemist? Alle Radiologs staan in de rechterkolom onder de kop 'Verbal Jam op de radio' en zijn terug te luisteren als audiostream.
Klik hier voor een directe link naar het Radiolog van deze week.

Het programma De Avonden is te ontvangen via de Concertzender op de kabel, met DAB-radio en als live stream op internet.

Tags: