Een gezicht voor Betty Jas
Geschreven voor Amsterdam Centraal
Donderdag 09 September 2010 in categorie Amsterdam Centraal
Toen onlangs de Anne Frank-boom tijdens een storm ter aarde stortte, bracht dat opnieuw veel emotie teweeg.
Gelukkig niet zo heftig als enkele jaren geleden, toen de verregaande verrotting dit stukje monumentale flora al fataal dreigde te worden.
Ik moest denken aan de joodse familie Jas.
Die woonde boven mijn grootouders in de Tweede Jacob van Campenstraat op nummer 103. Op één hoog.
Het gezin bestond uit Isidoor en Anna Jas, met hun tweejarig dochtertje Betty.
Net als Anne Frank zijn ze vermoord tijdens de shoah, Anne in Bergen-Belsen, de familie Jas in Auschwitz.
Dankzij Miep Gies, die het dagboek veilig stelde, heeft Anne Frank voor de wereld een gezicht en een geschiedenis.
Isidoor (Amsterdam, 26 oktober 1914 - Auschwitz, 31 januari 1943) was marktkoopman in groenten en fruit. Hij heeft alleen nog een gezicht via het pasfotootje op zijn marktvergunning en een groepsfoto uit een werkkamp.
Van de kleine Betty (Amsterdam, 21 april 1940 - Auschwitz, 12 oktober 1942) hebben mijn grootouders een foto bewaard.
Van Anna (Amsterdam, 25 juni 1914 - Auschwitz, 12 oktober 1942) is er niets.
In de binnentuinen aan de achterkant van de woning van de familie Jas stonden ook bomen.
Misschien zelfs wel kastanjes.
Die zijn er vast niet meer, want de panden op en rond nummer 103 zijn allemaal gesloopt.
Dat geeft ook niets, je kunt niet alles tot monument verheffen.
Gelukkig is er al een tijdje het Digitaal Monument van de Joodse Gemeenschap, dat tot doel heeft de herinnering aan de Nederlandse slachtoffers van de shoah levend te houden.
In veel gevallen is van deze mensen dusdanig weinig bewaard gebleven, dat ze voor ons alleen een naam zijn, niet eens 'een gezicht' hebben.
Daarom is het mogelijk om foto's en documenten online aan dit Digitaal Monument toe te voegen.
Naarmate er gedurende de jaren meer mensen in je eigen familie doodgaan, krijg je de behoefte om je verder te verdiepen in hun historie.
Dan komen stoffige fotoalbums weer boven water.
Zo vond ik ook de foto van de kleine Betty Jas en hoorde ik van mijn tante haar tragische geschiedenis.
Ik heb Betty's gezicht eindelijk kunnen toevoegen aan haar naam op het Digitaal Monument.
Het geeft mij een diep gevoel van voldoening.
Wees dus alert bij fotoalbums van meer dan vijfenzestig jaar oud of daaromtrent.
Het enige gezicht dat iemand nog over heeft kan erin zitten.
| Tweet |
