Het luie denken
Vrijdag 21 Januari 2005 in categorie Media
'Eigen schuld!' kopt de Telegraaf in brallerige letters over de omgekomen tasjesdief, de kwestie die nu al de hele week de gemoederen bezighoudt. Ik lees het met enige verbazing. Vinden ze dat nou écht, daar op die redactie? Zo ja, dan is het een voorbeeld van wat ik noem 'het luie denken'.
Iedereen heeft in wat meer ingewikkelde aangelegenheden minstens twee oordelen: het snelle, eerste oordeel en het tweede, meer afgewogen oordeel. Het snelle oordeel is doorgaans gebaseerd op eerste indrukken en een nog beperkte hoeveelheid informatie. Ook emoties hebben uiteraard een sterke invloed op de bepaling van het impulsieve standpunt.
Jammer genoeg laten nogal wat mensen het daarbij. Want het afgewogen oordeel kost nu eenmaal meer moeite. Je moet er eens goed voor gaan zitten, meer informatie tot je nemen en alle pro's en contra's de revue laten passeren. Diep nadenken is noodzakelijk. Daar kun je moe van worden, want onze hersenen schijnen tot de grootste energieverslinders van ons lichaam te behoren.
Het staat iedereen vrij om het te laten bij het eerste oordeel. Waren ze dan ook maar zo verstandig om vervolgens hun mond daarover te houden, maar dat gebeurt helaas niet. Sommigen lijken zelfs niet eens die allereerste stap tot zelf nadenken te nemen, maar kakelen blind het luie denken van een ander na. Bijvoorbeeld dat van Geert Wilders of, zoals het zich laat aanzien, de Telegraaf.
Is het werkelijk de eigen schuld van de dief dat hij de dood vond bij een tasjesroof? "Ja", dacht ik zelf ook in mijn eigen luie denkfase. "Nee, natuurlijk niet," besefte ik toen ik het brein aanspoorde tot het verrichten van wat meer inspanning. Immers, dat Ali el B. het leven zou laten bij een tasjesroof was door hem redelijkerwijs niet te voorzien. Het enige risico dat hij waarschijnlijk heeft ingecalculeerd was een arrestatie en een veroordeling. Indien hij dus daadwerkelijk in de bajes was beland zou je met recht kunnen spreken van 'eigen schuld'.
Het principe van 'eigen schuld' heeft dus duidelijk te maken met de mate waarin je het risico dat je loopt kunt voorzien. Als je een Hells Angel in z'n gezicht spuugt kun je klappen verwachten. Eigen schuld. Wanneer je een maffiabaas een paar kilo coke afhandig maakt kun je op de bodem van een kanaal eindigen. Eigen schuld. Als je Freek de Jonge tijdens een voorstelling gaat zitten jennen word je voor lul gezet. Eigen schuld. Als je je mening baseert op die van de Telegraaf word je door mij niet meer serieus genomen. Eigen schuld.
| Tweet |
