Intimidatie of recht?
Dinsdag 06 November 2007 in categorie Criminaliteit en recht
Auteursrecht en internet liggen bij voortduring met elkaar in de clinch. Bekend zijn inmiddels de gevechten die grote muziek- en filmproducenten leveren tegen illegale downloaders. Een maand geleden werd in de VS nog een vrouw tot de bedelstaf gebracht doordat zij een boete kreeg van 220.000 dollar wegens het downloaden van 24 liedjes. Dat werk van anderen auteursrechtelijke bescherming verdient zullen weinigen betwisten, maar de vraag is of de goede zaak wordt gediend met het uit het oog verliezen van elke proportionaliteit.Die vraag kunnen we ons ook stellen bij een kleine zaak van eigen bodem. Weblogster Cinner lijdt aan het Chronisch Vermoeidheids Syndroom en maakt zich op haar weblog sterk voor een beter begrip rond deze ziekte. Drie jaar geleden kopieerde zij uit de NRC een artikel van free-lance journaliste Karin de Mik en zette dit integraal op haar site, inclusief bronvermelding. Volgens de auteurswet mag dat niet zonder toestemming van de auteur, maar dit aspect had zij in haar juridische naïviteit eventjes uit het oog verloren. Zij leefde in de veronderstelling dat het wel mocht, omdat zij het artikel zonder eigen winstoogmerk publiceerde. Nobel
Onlangs kreeg zij echter een gepeperde rekening van het auteursrechtenbedrijfje Cozzmoss, dat de nobele taak op zich heeft genomen voor free-lance journalisten en tekstschrijvers hun illegaal gekopieerde werk op internet op te sporen. Vervolgens gaan zij dan eventjes 'vangen' bij de auteursrechtschenders.
Zo ook in dit geval: Cinner moest 480 euro betalen. Cozzmoss wilde niet onredelijk zijn en zou bij betaling binnen veertien dagen genoegen nemen met de helft plus administratiekosten, hetgeen neerkwam op 255 euro. Bij niet aanvaarden van het schikkingsvoorstel zou het hele bedrag alsnog worden gevorderd, vermeerderd met de juridische kosten. De weblogster erkende schuld en bood haar excuus aan. Na onderling overleg kwam zij uiteindelijk weg met een bedrag van 160 euro.
Al eerder kwam de gehandicaptensite ANGO (afdeling Den Bosch) in de problemen door een rekening van Cozzmoss. De gehandicaptenstichting mocht 1050 euro gaan betalen en haalde van schrik de hele site maar van het net.
Nasmaak
Juridisch geen speld tussen te krijgen. Toch blijft er bij deze kwesties een ietwat vreemde nasmaak hangen. Want rond Cozzmoss ontstaat het beeld dat het bedrijf eerder de eigen financiële belangen dient dan de belangen van de aangesloten auteurs. Dat zijn er zo te zien voorlopig nog maar twee: Karin de Mik zelf en Irene van den Berg. Waarschijnlijk zijn zij ook allebei eigenaar van Cozzmoss.
Het bedrijf werkt als volgt. Een auteur meldt zich aan en stuurt artikelen in. Tijdelijk draagt hij of zij het auteursrecht voor (alleen) het internet over aan Cozzmoss. Het bedrijf zet ze op de eigen website en genereert daarmee ook inkomsten door er advertenties bij te plaatsen. Van die advertentie-inkomsten krijgt de aangesloten auteur ook een deel. Onduidelijk is hoeveel, want de verdeelsleutel staat niet op de site vermeld.
Echt 'cashen' wordt het natuurlijk pas wanneer er een auteursrechtschending wordt ontdekt door de 'speciale software' die Cozzmoss gebruikt. Vooral cashen voor Cozzmoss, want het bedrijfje krijgt niet minder dan 50% van de geïnde vergoeding, uiteraard nog vermeerderd met kosten. Dat is dus een fiks aandeel in de opbrengst. Het gemiddelde incassobureau mag 15% van een openstaande vordering berekenen.
Tot dusver is de verdeling zo te zien echter nog theoretisch, want wanneer Cozzmoss niet meer omvat dan de twee eigenaars/auteurs, komt de volledige poet toch op één plek terecht.
'Chantage'
Zoals gezegd, juridisch hebben De Mik en Van den Berg geheel gelijk. Toch ontstond er in weblogland heel wat commotie over de opgeëiste vergoedingen. Dat komt voornamelijk door de wijze van exploiteren van dat juridisch gelijk. Er worden namelijk mensen en organisaties aangepakt die uit een zekere ontwetendheid in de fout zijn gegaan en die ook direct bereid waren het boetekleed aan te trekken. Zij hadden niet de intentie om er over de rug van de free-lance journalisten financieel beter van te worden.
Helaas is ons rechtssysteem in Nederland dusdanig georganiseerd dat de centjes een belangrijke factor zijn in het verkrijgen van recht. Dat zou niet zo mogen zijn, want het biedt in het algemeen kapitaalkrachtige partijen de gelegenheid om niet de wet, maar de financiën als drukmiddel in te zetten. Hoewel waarschijnlijk niet kapitaalkrachtig, hanteert Cozzmoss dezelfde methode. Met het juridisch gelijk achter de hand wordt direct de financiële kaart uitgespeeld, in de veilige wetenschap dat een rechtszaak voor de tegenpartij altijd duurder zal uitvallen dan de claim. Niet de wet, maar de poen wordt dan het drukmiddel. Andere oplossingsmethoden worden hiermee bij voorbaat uitgesloten, zoals overleg, bemiddeling, excuus of een voorwaardelijke boete.
Bij de discussie over de kwestie Cinner viel hier en daar zelfs het woord 'chantage'. Dat is natuurlijk ook weer overdreven, want schrijvers moeten nu eenmaal op hun schamele centjes passen. Maar ergens 'voelt' het allemaal niet lekker en of het nog jonge Cozzmoss met de gehanteerde strategie een mooie reputatie zal opbouwen is maar zeer de vraag.
En wat gaat trouwens de claim worden van de Belgische band Cozzmozz?
| Tweet |
