vaan

Woensdag 28 December 2005 in categorie Lezen

Er is weer een biografie uitgekomen van een grote Nederlandse schrijver. Ditmaal is Cornelis Bastiaan Vaandrager (1935-1992) de gelukkige. Toch is het geen doorsnee biografie en misschien al helemaal niet Nederlands.
Ondertitel van het boek: 'Het bewogen bestaan van C.B.Vaandrager'. En we zijn inderdaad getuige van een uiterst dramatisch leven. Cor -voor vrienden- begint zijn leven in een burgerlijk gezin in Rotterdam. Zijn vader was gewoon postbezorger bij de PTT. Het decor waartegen zich de jeugd van Cor afspeelt doet sterk denken aan De Avonden van Gerard Reve. Cor bezoekt na de lagere school het gymnasium en is een zeer goede leerling. Hele lappen Homerus leert hij moeiteloos van buiten. Hij plonst in de jaren vijftig, houdt van jazz en leert al vroeg dat drank en drugs het leven verlevendigen. Helaas kan Cor niets relativeren en hij is zonder het te weten na enige tijd verslaafd aan de speed. Reclameteksten schrijft hij en daar kan hij een behoorlijk inkomen mee opbouwen.
Hans Sleutelaar werkt bij hetzelfde reclamebureau en de twee sluiten vriendschap en schrijven gedichten, die ze aan elkaar laten lezen. In de Rotterdamse scene van begin jaren 60 wordt Vaandrager de grote belofte. Hij zal het gaan maken, dat kan niet anders. 'Leve Joop Massaker', Vaandragers proza-debuut, wordt een cultboek, maar veel exemplaren worden er niet van verkocht, daarvoor is het toch te experimenteel.
Zijn gedichten zijn vernieuwend. Maar, opnieuw, er gaan niet veel bundels over de toonbank.

En langzamer maar zeker schuift Vaandrager naar de zelfkant van de maatschappij. Hij gebruikt steeds meer drugs, treedt nog toe tot redactie van het beroemde blad Gard Sivik en vormt samen met Verhagen, Armando en Sleutelaar de Nieuwe Stijl, ook wel Zestigers geheten. In keurige pakken poseren de heren voor Krasnapolsky op de Dam in Amsterdam. In werkelijkheid hebben ze niet veel in de melk te brokkelen.
Ik Jan Cremer wordt een kaskraker, de doodslag voor Vaandrager, die jarenlang een vriend was van Cremer, uitstapjes met hem maakte naar Ibiza, maar nu gek is van jaloezie. Waarom verkopen zijn boeken niet? Zijn huwelijken lopen één voor één op de klippen, hij wordt zelfs -gek van de dope- opgenomen in psychiatrische klinieken en laat zich voorschotten verstrekken door uitgevers voor boeken, die er niet komen.

In de jaren tachtig ontmoet ik hem een aantal keren. Ik luister naar zijn poëzie waarbij de rillingen mij over de rug lopen. Het vers A foggy Day in Rotterdam is zo'n prachtig, verdrietig gedicht dat het mij jarenlang bijblijft. Een paar keer spreek ik hem aan, maar er komt weinig zinnigs meer uit zijn mond.
"'t Is me wat', zegt hij steeds met zn Rotterdamse accent. Jules Deelder -ook een speedfreak- is de echte Rotterdamse nachtburgemeester geworden en maakt zelfs reclame voor Legner-jenever (Legner lekker). Cor is een schim, een zwerver. Zijn roman (was het een roman?) 'De Hef' verkoopt weer slecht en Cor gebruikt nu ook af en toe heroïne.

Eenzaam en verlaten sterft hij in het ziekenhuis aan een longontsteking, terwijl de witte maan onbarmhartig zijn kamer binnen schijnt.
"De kroketten in het restaurant, zijn wat aan de kleine kant" is een Vaandrager-zinnetje uit een vers over Madurodam en iedereen in Rotterdam kent het. Het is een grap verheven tot poëzie, zoals Cor Vaandrager omgekeerd zijn leven uitriep tot een farce.
Maar soms pak ik zijn gedichten en huiver. Misschien heeft hij ze alleen voor mij geschreven?

Tags:
literatuur vaandrager

[Aantal woorden: 632 - Aantal keer gelezen: 11]

Tweet

 

 

 

Geef een reactie: