de grote van gogh herdenking
Maandag 31 Oktober 2005 in categorie Amsterdam Centraal
Gisteren ben ik naar het Oosterpark en de Linaeusstraat gegaan. Het was een zonnige zondag, boven de twintig graden en dus prachtig weer om te herdenken. Ik weet dat de officiële herdenking van Theo van Gogh pas woensdag is. Maar dan is het vast bewolkt en regenachtig. En zijn de mensen veel te opgefokt. Nu speelden de kinderen in het gras en een man op zijn accordeon. Bij de holle boom stonden paddenstoelen broederlijk naast de bloeiende crocussen, alsof zij wilden bewijzen dat totaal verschillende culturen best kunnen samenleven. Het hangt slechts af van het juiste klimaat. De aanstaande officiële herdenking van Theo van Gogh doet nu al veel stof opwaaien. Daaruit blijkt dat Amsterdam geen wereldstad is, maar een dorp vol smalle gedachten. Er is namelijk kleingeestig gesteggel over wie er wel of niet mag komen.
Cohen en Balkenende willen zo nodig allebei aanwezig zijn. Anderen vinden dat niet goed, want Theo had een hekel aan Cohen. En Balkenende is na de tragedie niet naar pa en moe Van Gogh geweest, maar naar de islamitische kindertjes van de afgebrande school in Brabant. Dat viel geheel verkeerd bij Van Gogh's familie. En ook bij zijn tienduizend vrienden.
Theo van Gogh is inmiddels de martelaar van het vrije woord. Het vrije woord is echter niet hetzelfde als de vrije gedachte, de ruimdenkendheid. Misschien had hij juist wel zeer bekrompen opvattingen. Want waarom is het anders nodig om mensen per bevolkingsgroep laatdunkend te etiketteren?
Een zelfde soort benepenheid proef ik ook uit de huidige genante discussie wie er wel en niet op Theo's herdenking mogen komen. Wie zit daar achter? De familie? De vriendenkring? De politiek? Hoe het ook zij, het is een masterclass kleinburgerlijkheid waaruit u voor uw volgende familieruzie nog het een en ander kunt opsteken.
Volgens mij herdenkt een mens in de eerste plaats uit persoonlijke betrokkenheid met hetgeen er is gebeurd. Dat kan heel goed in stilte, voor mijn part in de kroeg of aan een kabbelende waterkant. Het is daarentegen niet nodig omstandig en in groepsverband aan de buitenwereld te laten zien hoe geweldig je bent in het publiekelijk herdenken. Verzin maar iets anders wanneer je zo nodig een statement wilt maken of saamhorigheid wilt demonstreren. Organiseer een filmfestival voor Theo. Want dáár was hij goed in: films maken. Het belang van zijn overig gedachtegoed is wat overgewaardeerd. Maar dat zie je wel vaker bij martelaren...
Geschreven voor Amsterdam Centraal
| Tweet |
