beerput live

Vrijdag 16 September 2005 in categorie Schandelijke taferelen

Belangrijke gebeurtenissen worden altijd rechtstreeks op televisie uitgezonden. Kenden we tot dusver vooral voetbal, Elfstedentocht, Prinsjesdag, aanslagen, royalty en andere rampen, tegenwoordig wordt ook het opentrekken van beerputten live op het scherm gebracht. Afgelopen donderdag mochten we aanschouwen hoe dit in de Tweede Kamer gebeurde tijdens het debat over het falen van justitie in de zaak van de moord op de tienjarige Nienke Kleiss in het Schiedamse Beatrixpark (22 juni 2000).
Wat daarbij het meest stinkt is niet alleen het ontlopen van verantwoordelijkheden, maar vooral ook de dieptreurige taakopvattingen binnen beroepsgroepen die geacht worden integer en betrouwbaar te zijn. verhoormethoden
Het vriendje van Nienke Kleiss, Maikel, wordt op 4, 7 en 12 juli 2000 keihard verhoord door twee rechercheurs volgens de 'good/bad cop' methode. Maikel wordt namelijk aanvankelijk als verdachte beschouwd. De 'bad cop' is speciaal extern aangetrokken om één van de leden van het oorspronkelijke verhoorduo te vervangen. Het eerste duo werd 'niet kritisch genoeg' bevonden door de teamleiding en de officieren van justitie.
Een hoogleraar kinderpsychologie fungeert als vertrouwenspersoon van Maikel, maar grijpt niet in tijdens de verhoren. Erger nog, de hoogleraar speelt later aan de recherche een bandopname door van een vertrouwelijk gesprek tussen hem en Maikel.*)

beroepsverbod
Geldt voor het verhoorteam nog het -zij het zwakke- excuus van de hiërarchische politiestructuur (bevel is bevel), de hoogleraar kinderpsychologie was een buitenstaander die de ethische normen van de eigen beroepsgroep had behoren mee te brengen. Op grond van zijn ernstige nalatigheid en schending van vertrouwen zou deze man een Berufsverbot moeten krijgen.

beroepsgeheim
Een andere deskundige, een hoogleraar medische kinder- en jeugdpsychiatrie, bekijkt achteraf de video-opnamen van de drie verhoren. Hij is uitermate geschokt door de gebruikte verhoormethoden en laat zijn ongenoegen daarover in scherpe bewoordingen weten aan de teamleiding en de zaaksofficier. Hij treedt er echter niet mee naarbuiten vanwege zijn 'geheimhoudingsplicht'. De vraag dringt zich op: wanneer treed je dan wél naarbuiten? Als iemands testikels onder stroom worden gezet? Of valt dat óók nog onder het beroepsgeheim?

beroepsethiek
Hier zien wij dus meerdere personen die het destijds kennelijk moreel verantwoord achtten om een kind van 11 jaar meedogenloos te verhoren, zowel verbaal als fysiek. Ze hebben niet geweigerd, hooguit binnenskamers geprotesteerd en hun beroepsethiek verloochend. Eindverantwoordelijk is dezelfde minister van justitie die onlangs nog zo gebrand was op het wettelijk verbieden van de 'pedagogische tik'. Terwijl in de 'kindvriendelijke' verhoorstudio een jongetje werd blootgesteld aan verhoren die ondubbelzinnig te kwalificeren zijn als geestelijke kindermishandeling. Maar de minister blijft rustig zitten en wrijft tijdens het debat maar eens de slaap uit z'n ogen...

Update 17-9-2005:
*) De betreffende hoogleraar is Ruud Bullens, nota bene medeauteur van het boek 'Kindermishandeling, de politiek een zorg'. In een artikel in Trouw van 18 oktober 2004 wordt de professor opgevoerd als 'expert in het verhoren van kinderen' (via: blik op de wereld).

Bronnen:
Evaluatierapport Schiedammer Parkmoord (Posthumus). Bron: Ministerie van Justitie.
Requisitoir OM in hoger beroep in zaak tegen Cees Borsboom.
Netwerk: Schiedammer Parkmoord.