9. twee werelden (deel 1)

Dinsdag 09 Juli 2002 in categorie Overpeinzingen & andere gedachten

[fortune cookie 9]

De gemiddelde Marokkaanse man in Nederland, of Islamitische man in het algemeen, denkt het allemaal lekker voor elkaar te hebben. Hij heeft de religie naar zijn hand gezet en is dus de baas in huis. Tenminste, dat denkt hij en de vrouwen laten hem in die waan.

Onze Nederlandse maatschappij heeft een emancipatieproces doorgemaakt, waardoor man en vrouw door de bank genomen op een gelijkwaardiger en kameraad-schappelijker manier met elkaar omgaan. Dat is althans de norm en zelfs vastgelegd in de wet.

In het grootste en meer traditioneel ingestelde deel van de Marokkaanse cultuur is er nog steeds sprake van twee werelden, de wereld van de man en de wereld van de vrouw. Vroeger was dat bij ons ook zo, maar dat is wel heel lang geleden.
Deze rolmodellen worden door ons dus tegenwoordig als ouderwets gezien. En dat zijn ze ook, want die 'ouderwetse' Marokkaan is toch nog niet zó ouderwets dat hij de materiële geneugten van de Westerse cultuur afwijst. Gelijk heeft hij natuurlijk, maar dan moet hij vervolgens niet gek kijken als ook allerlei archaïsche gebruiken en machtsverhoudingen binnen zijn cultuur ter discussie worden gesteld. In het bijzonder: zijn mannelijk machtsmisbruik ten opzichte van de vrouw.

In het verleden had ik verscheidene keren een Marokkaanse vriendin en kreeg daarmee het voorrecht de wereld van de Marokkaanse vrouw als het ware 'van binnen uit' enigszins te leren kennen. Wat ik te zien kreeg was even verbijsterend als vermakelijk. Of misschien moet ik eerder spreken van leedvermaak, want daar ontkom je niet aan wanneer je aan de andere kant het macho-gedrag van veel Marokkaanse mannen waarneemt. Die mannen die alles onder controle denken te hebben...

Vanuit de optiek van de Islamitische heren der schepping waren mijn vriendinnen natuurlijk regelrechte 'hoeren', maar deze kwalificatie moeten we maar zien als een uiting van diep gefrustreerde onmacht. Want de voor hen ontluisterende conclusie moet zijn: de Marokkaanse man wordt belazerd waar hij bijstaat. In elk geval dient hij ernstig rekening te houden met deze omstandigheid.

De vrouwen hebben zo hun eigen methoden om subtiel onder de hen opgelegde onderdrukkende regels uit te komen. De saamhorigheid en loyaliteit onder vrouwen, vriendinnen, is groter dan ten opzichte van hun (aanstaande) echtgenoot, broers of vader. Ook worden de typisch vrouwelijke machtsmiddelen genadelozer aangewend dan tegenwoordig in onze cultuur gebruikelijk is.
Een klassiek wapen is uiteraard de sex: menig mannelijk wangedrag wordt genadeloos afgestraft door middel van gedwongen seksuele onthouding. Een verkeerde opmerking is doorgaans al voldoende om acute en subliem geacteerde migraines bij de vrouw te veroorzaken, meestal gecombineerd met de bekende 'zwijgstraf'. Ze zegt minstens een dag geen woord meer en neuken kan het baasje uiteraard voorlopig vergeten. Die komt er zogezegd voorlopig niet meer in...

Met name vrouwen die een huwelijkspartner krijgen opgedrongen schikken zich dikwijls niet zomaar in hun lot. Vooral wanneer zij de toekomst voor zichzelf toch anders hadden gepland. Zij zijn meesteressen in het met een stalen gezicht verzinnen van allerlei verhalen, smoezen en uitvluchten om een verborgen tweede leven aan het zicht van de echtgenoot te onttrekken. En dat is zonder meer knap te noemen, gezien de enorme sociale controle binnen de Marokkaanse gemeenschap.

Uiteraard zullen vrouwen dit niet jarenlang achter elkaar doen, maar vooral in het begin is de neiging om het er toch even van te nemen groot. Ook is er natuurlijk geen sprake van gewoontes waarvan de hele gemeenschap doortrokken is, maar incidenten zijn het daarentegen allerminst. Ik heb tamelijk veel vriendinnen van mijn toenmalige vriendinnen met andere heren op stap gezien dan hun echtgenoot.

Vooral bij sterke, eigenzinnige vrouwen die meer vrijheid willen dan hun vaders voor hun in gedachten hadden lijkt hun -meestal tijdelijke- promiscuïteit niet een daad van losbandigheid, maar eerder een van verzet. Een poging om in elk geval nog een klein stukje zelfrespect en eigenwaarde voor zichzelf veilig te stellen.
En ach, de maagdelijkheid, daar zitten de dames niet mee. Ze weten er alles van. Vooral van de 'maagdelijkheid met terugwerkende kracht'...

Het bovenstaande is nog maar een tipje van de sluier, om een in dit verband toepasselijke uitdrukking te gebruiken. Voor de sterkste staaltjes laat ik mij de bek niet openbreken.
De enige redding voor de Marokkaanse man in onze Nederlandse samenleving is emancipatie. Sommigen nemen nu nog hun toevlucht tot het halen van volgzame bruiden uit het moederland. Maar dat is een achterhoedegevecht dat ook in de praktijk steeds moeilijker te voeren zal zijn, getuige de plannen van het waarschijnlijk komende kabinet.
Het zelfbeeld van menige Marokkaanse man in Nederland gaat zware tijden tegemoet. En heel eerlijk gezegd: ik verkneukel me daar wel een beetje over...