8. de regels van het spel

Dinsdag 09 Juli 2002 in categorie Overpeinzingen & andere gedachten

[fortune cookie 8]

Je kunt heel aardig dammen, je reist naar Zuid-Imaginesië en ontmoet daar iemand die eveneens aardig kan dammen. Althans wat zij daar onder dammen verstaan, want al na de eerste zetten blijkt dat ze in Zuid-Imaginesië heel andere spelregels bij het dammen hanteren. Dat wordt op zijn minst een flinke discussie.
En het wordt regelrecht ruzie wanneer de andere partij zijn spelregels niet ter discussie wenst te stellen. Bijvoorbeeld omdat de Zuid-Imaginees beweert dat de heilige Imaginesius de regels van het damspel heeft vastgelegd en dat daar niet aan mag worden getornd.
Ik roep maar wat, want ik verlies al van een zesjarige Nederlander, laat staan van een volgroeide Zuid-Imaginees. Dus mij zal het allemaal worst zijn.

Maar ondertussen hebben we door middel van deze simpele vergelijking wel de essentie van de integratieproblematiek in Nederland bij de kop. Het zijn de verschillende setjes spelregels die nu niet bepaald lekker in elkaar passen. Dan hoef je de discussie of de Islam nu wel of niet een achterlijke godsdienst is niet eens te voeren. Overigens is dat een compleet zinloze discussie, want de Islam niet meer of minder achterlijk dan andere strikt beleden religies.

Marokkanen hebben mij zelf geleerd dat zij de accenten van hun loyaliteit en betrokkenheid heel anders leggen dan wij vanuit onze westerse opvoeding gewoon zijn. Dit zal zeker ook gelden voor andere bevolkingsgroepen, maar één is wel genoeg in dit bestek.

De familie komt bij Marokkanen op de eerste plaats. Kort en krachtig door de bocht geformuleerd zal de rest van de wereld hen bij wijze van spreken een rotzorg zijn. Een soort clan-principe. Op je familie kun je altijd terugvallen. Daar staat tegenover dat men zich ook onvoorwaardelijk loyaal moet opstellen tegenover de regels en gebruiken die binnen de familie gelden. Uiteraard vloeit een belangrijk deel van die regels voort uit religieuze opvattingen. De mengverhouding tussen religieuze geboden en zelf ontwikkelde denkbeelden wordt meestal sterk beïnvloed door de hoeveelheid genoten scholing. De simpele ziel zoekt nu eenmaal eerder houvast bij voorgekookte religieuze dogma's dan degene met een door scholing verbreed wereldbeeld.

De loyaliteit en gehoorzaamheid ligt daarom dikwijls niet bij abstracte zaken als 'de staat' of 'de maatschappij', maar bij de familie. En de familie stelt de spelregels vast. Deze dienen strikt te worden nageleefd. Wie ertegen zondigt, bezoedelt 'de familie-eer'.

Ga er dus maar aanstaan als Marokkaanse jongere die in Nederland is opgegroeid. Je bent in een damtoernooi beland waar totaal andere regels gelden, maar thuis is je ingeprent dat je je onvoorwaardelijk aan je eigen regels dient te houden. Geen compromissen.

Dat damtoernooi is dan wel heel lastig te spelen, laat staan te winnen...