het spannende boek

Woensdag 20 September 2006 in categorie Lezen

In de boekhandel verkende ik verwachtingsvol het vak met spannende boeken. Ik ben namelijk bij vlagen een groot liefhebber van het spannende boek. Ik zeg met opzet 'bij vlagen', want ik heb bijzonder erudiete vrienden, die gepokt en gemazeld zijn in de Nederlandse literatuur. Zij vinden al die pageturners maar bagger. Hun minachting moet ik dus zien te ontwijken.

Ik ben daarin uiteraard niet de enige. Niet voor niets sleept menigeen koffers vol avontuur en spanning naar het vakantiebuitenland om daar in de veilige beslotenheid van tent of caravan stiekem de nieuwste romans van John Grisham of Dan Brown te verslinden. Thuis leggen we dan wel weer netjes Jan Siebelink en Renate Dorrestein op het nachtkastje, met aan weerszijden een pil van A.F.Th. als boekensteun. Het mooie van het spannende boek is, dat het je qua beleving terugvoert naar de leeshonger van je kindertijd. Het rode oortjesgevoel van de Kameleon en de Kruistocht in Spijkerbroek komt weer terug. Daar kan Arnon Grunberg toch mooi niet aan tippen, als ik even zo ketters mag zijn. Maar vertel dit niet door aan mijn literaire vrienden. En zéker niet aan Arnon!

Het gebrek aan literaire status van het spannende boek heeft uitgevers ertoe gebracht de lezer tegemoet te komen. Sinds enige tijd kun je op de boekenkaften van misdaadauteurs als Nicci French, Karin Slaughter en Saskia Noort het predikaat 'literaire roman' of 'literaire thriller' aantreffen. 'Dan hoeven onze klanten zich tenminste niet langer te generen', moeten ze op de uitgeversburelen hebben gedacht.

Van mij had het niet gehoeven, deze kunstmatige opwaardering van het genre. Want daarvoor zijn de verhalen van de genoemde auteurs nu net eventjes te dun. Bij Ian Rankin zou het misschien nog net kunnen. En zeker Henning Mankell verdient met gemak de aanduiding 'literair'. Naast zijn beroemde Wallander-reeks heeft deze Zweedse opvolger van het vermaarde schrijversechtpaar Maj Sjöwall en Per Wahlöö tenslotte ook mooie literaire romans als 'Diepte' voortgebracht. Maar gek genoeg ontbreekt nu juist op zijn boekomslagen de aanduiding 'literair'.
Zouden uitgevers eigenlijk zélf wel weten wat literatuur is? Laat ik het diplomatiek formuleren: hier is ruimte voor enige twijfel.

Verbal Jam is vanavond weer te beluisteren in het derde uur van het VPRO-programma De Avonden. Uitgezonden via de Concertzender op de kabel, via DAB radio en achteraf ook via internet.

Tags: