afknallen die handel

Zondag 01 Mei 2005 in categorie Criminaliteit en recht

In Amerika denken ze iets anders dan wij, da's niks nieuws. Neem nou de kwestie vuurwapens. Onlangs bekrachtigde gouverneur Jeb Bush (yups, z'n
broer...) van Florida een wetswijziging die het gemakkelijker maakt om ongestraft berovers, inbrekers en aanranders overhoop te schieten.

De nieuwe wet, die bekend is als de 'Castle Doctrine' stelt dat je er als eerzaam burger bij voorbaat vanuit mag gaan dat iemand die binnendringt in je huis, auto of kantoor het op je lijf gemunt heeft, iets waartegen je jezelf met elk middel mag verzetten. Bovendien vervalt de wettelijke 'vluchtplicht' voor mensen die op straat worden belaagd. Proberen weg te lopen hoeft niet meer, gewoon mikken tussen de ogen en afknallen die handel, de wetgever heeft gezegd dat het goed is. spontane afrekeningen
Bush komt met deze wetswijziging tegemoet aan de wensen van de "National Rifle Association', een machtige club van enge, reactionaire Amerikanen die zich hard maken voor het onvervreemdbare recht van iedere eerzame Amerikaan om een vuurwapen te dragen en te gebruiken. Tegenstanders van de wetswijziging zien de bui al hangen. Dat worden dus wild-west taferelen en spontane afrekeningen, daar kun je op wachten. Iedereen die vindt dat zijn buurman op straat dreigend naar hem kijkt blaast hem volkomen legaal compleet uit z'n schoenen.

messentrekker
Maar hoe zit dat eigenlijk hier? Artikel 41 van het Nederlandse Wetboek van Strafrecht regelt dat een feit niet strafbaar is als het is gepleegd uit noodzakelijke de verdediging tegen een onmiddellijke, wederrechtelijke aanranding van eigen of anders lijf, goed of eerbaarheid. Ook wij mogen dus onszelf en onze spulletjes verdedigen tegen booswichten. Dat moeten we dan van onze wetgever wel 'proportioneel' en 'subsidiair' doen. De verdediging moet in enige verhouding staan met de dreiging en er moeten redelijkerwijs geen andere wegen meer openstaan om de aanranding te ontlopen. De groenteman die een appeldiefje met een hakbijl de schedel klieft zal op weinig clementie kunnen rekenen. En ook de stappende jongeling die van dertig meter afstand een messentrekker uit z'n rolstoel schiet zal ter terechtzitting de vraag voorgelegd krijgen of dat nou echt de enige mogelijkheid was.

noodzakelijke verdediging?
In Nederland wordt die toetsing serieus genomen, voorbeelden te over: supermarktmedewerkers slaan een winkeldief in elkaar die ze na een achtervolging weten te overmeesteren; een politieman schiet in een snackbar een Marokkaan dood die met een mes op hem afkomt; een vrouw rijdt met haar auto een jongen dood die haar zojuist heeft beroofd; een vrouw schiet in een lift haar berover dood. In de pers en op straat wordt in al deze zaken wijd uitgemeten over de kwestie of er sprake is van noodweer en in de rechtzaak doet men dat -nu wel op basis van alle beschikbare informatie- nog eens dunnetjes over. En daar stelt men terechte vragen bij: is het proportioneel om iemand die een flesje bier steelt het licht uit de ogen te slaan? Had de agent geen ander middel om zijn aanvaller te doen stoppen? Valt het proberen terug te krijgen van een zojuist gestolen tas onder de noemer 'noodzakelijke verdediging?'

dosis lood
Je mag je in Nederland verdedigen. Maar wel in het redelijke en niet tegen elke prijs. En ieder geval wordt achteraf nauwgezet tegen het licht gehouden. Dat lijkt er in Amerika niet in te zitten. Wie zich daar bedreigd voelt hoeft zich niet langer af te vragen of hij misschien beter weg kan rennen of een eind hout pakken. Hij of zij hoeft ook geen pistool of mes te zien in de handen van zijn belager. Zijn angst en de aanwezigheid van degene die hem dat inboezemt is voldoende om een revolver uit de zak te trekken en die ander te tracteren op een intracelebrale dosis lood.

pech
Mij verrassen de verhalen uit het land der onbegrensde moeilijkheden al lang niet meer. Wel vraag ik me af hoe lang het duurt voordat gouverneur Jeb Bush 's nachts in zijn dromen gaat worden bezocht door al die onschuldige mensen die op die ene bewuste dag de pech hadden iets te dreigend uit hun ogen te kijken naar mensen die daar niet zo goed tegen konden, maar die wel het recht aan hun zijde hadden.