Dinsdag 29 Maart 2005 in categorie Lezen
"Ja, dit is al weer de derde worp," zegt de jonge vrouw, wijzend naar de baby op haar arm.
"Het heeft iets van een fabriek," antwoordt de jongeman, die verder niet naar het kindje kijkt.
Ik vang hun woorden op in het voorbijgaan als ongevraagde hagelstriemen. Even draait m'n maag zich om. Ik kan er niet goed tegen.
Maar er zijn veel meer dingen waar ik niet erg goed tegen kan. Het heeft te maken met een opmerking van de baas van onze fietsenstalling, een wijs mens, Bertus heet hij. Toen ik hem uitlegde dat ik mensen soms zo grof vond doen en kwetsend en dat niet begreep, zei hij: "Ga niet steeds voor anderen nadenken!"
Ik probeer het te onthouden maar het lukt niet.
Rob van Erkelens was hoofdredacteur van 'Zoetermeer', een literair blad, althans dat stond op de kaft. In een van de verhalen herinnerde Rob zich hoe een nichtje van hem werd geboren. Die bevalling was niet eenvoudig, het kindje wilde maar niet komen.
De dienstdoende arts zou opeens tegen zijn tante hebben gesist: "Persen trut!"
Lees verder...
Zondag 20 Maart 2005 in categorie Lezen
Het is waar, je hoeft helemaal niet meer te kunnen schrijven om uitgegeven te worden. Het is aan het literaire front voortdurend flipperkasten geblazen. Het ene debuut is nog niet weggerold of de volgende afzwaaier dient zich aan, gevolgd door een nieuwe blindganger.
Veel uitgevers brengen achter elkaar debuten op de markt in de hoop dat die ene bestseller erbij zit die de rest van het fonds vlot kan trekken. De omloopsnelheid van het gemiddelde boek is almaar korter. Men bekijke maar eens de steeds sneller verdwijnende stapels bij de kassa's van de gemiddelde boekwinkel.
Mooie gelegenheid die Boekenweek, de nationale plaag van halve en hele mislukkingen, om er een tandje bij te zetten. Al sinds jaar en dag krijgt de argeloze boekenkoper er dan het Geschenk bij cadeau. Oplage 800.000 stuks! Dit jaar mocht Jan Wolkers.
Lees verder...
Donderdag 10 Maart 2005 in categorie Lezen
Vroeger hield ik niet van tradities. Het was bovendien erg onhandig om er wél van te houden. Al gauw werd je voor een rechtse bal gehakt versleten en dat wilde je niet. Veel tradities verdwenen overigens vanzelf.
In Oxford wordt één hoogleraar al sinds 1708 niet benoemd, maar gekozen. Het is de poëziehoogleraar. Eens in de vijf jaar mogen alle afgestudeerden hun voorkeur laten blijken voor de nieuwe prof. Daarvoor moeten ze dan wel persoonlijk naar Oxford komen, stemmen per volmacht is niet toegestaan. In toga stemmen zoals amper vijftien jaar geleden hoeft niet meer.
Winnaar van vorig jaar was Christopher Ricks, een 71-jarige professor die honderden gedichten uit zijn hoofd kent. Hij won de verkiezing met 214 stemmen. Beroemde voorgangers van Ricks waren W.H.Auden en Nobelprijswinnaar Seamus Heany. Eén van zijn ex-studenten was zelfs met het vliegtuig uit New York overgekomen om op Ricks te kunnen stemmen.
Lees verder...
Woensdag 02 Maart 2005 in categorie Lezen
[Gastauteur]
Nederland is een vlak land, nee eigenlijk een vol, kleinburgerlijk land. De grote dichter Slauerhoff dichtte al: In Nederland kan ik niet leven.
En inderdaad de lust vergaat mij de laatste tijd ook wel eens. Nu moet ik daar onmiddellijk bij vertellen dat ik dicht, ik maak verzen, die liefst helemaal niet rijmen.
Niet rijmende verzen worden in Nederland maar door een klein gezelschap op prijs gesteld. De oplages van niet rijmende gedichtenbundels is klein, het bereik gering.
Lees verder...
Dinsdag 02 December 2003 in categorie Lezen
Tot voor kort was ik niet zo fanatiek in het lezen van poëzie, moet ik bekennen. De schoonheid ervan is in het verleden effectief beklad door diverse docenten Nederlands, die allemaal gemeen hadden dat ze wilden weten 'wat de dichter hier bedoeld had'. En wanneer de dichter volgens mij iets anders had bedoeld dan volgens de leraar werd dit meestal uitgedrukt in een onvoldoende.
Lees verder...
Dinsdag 02 December 2003 in categorie Lezen
Tot voor kort was ik niet zo fanatiek in het lezen van poëzie, moet ik bekennen. De schoonheid ervan is in het verleden effectief beklad door diverse docenten Nederlands, die allemaal gemeen hadden dat ze wilden weten “wat de dichter hier bedoeld had”. En wanneer de dichter volgens mij iets anders had bedoeld dan volgens de leraar werd dit meestal uitgedrukt in een onvoldoende.
De dichter Karel Wasch komt de eer toe mij weer onder de bekoring van de poëzie te hebben gebracht. Hij is absoluut en met afstand mijn meest geliefde en bewonderde dichter. Bij hem hoef ik mij niet af te vragen wat hij heeft bedoeld, zijn woorden en zinnen schrijven rechtstreeks op mijn gemoed. Zo hoort poëzie voor mij te zijn, zonder een rationele vertaalslag tussen papier en lezer, niet telkens weer zinnen moeten overlezen, puzzelen en gissen wat voor kronkels uit het brein van de dichter ik nu weer dien te volgen. Als ik dàt wil koop ik wel een boekje met cryptogrammen en Zweedse doorlopers.
Karel Wasch weet zijn woorden en zinnen zo trefzeker te kiezen dat men direct een beeld op het netvlies heeft, een gevoel in het hart en een stemming in de ziel.
Eén van zijn meest geciteerde gedichten is bijvoorbeeld het gedicht Misschien. Niet verwonderlijk, want het is voor velen direct herkenbaar.
Misschien
Moest jou zeggen hoe ik
verloren had de strijd.
Maar in een gang vol koffers met gestold verdriet
trok je even aan mijn broekspijp
voordat ik je voorgoed verliet nog even
als altijd.
O, in het weekend als het van je moeder mag
kunnen we elkaar nog zien
ook doordeweeks en anders steeds
misschien.
Uit: Alsof er iets van mij overbleef, uitg. ID-fiXe, 2001, Nieuwegein.
Een al wat ouder, maar zeer aansprekend gedicht vind ik Gang door de steedse dag:
Gang door de steedse dag
Ochtend woelt me los van de nachtelijke zij.
Een schoorsteen slaakt zijn eerste rook
een aak glijdt traag voorbij.
Ik kam mijn mistige manen,
trek strak een keurslijf aan
de, net gestrikte, das
siert als een hoofse vaan.
Wel wapent mij de weerzin,
een tram snijdt door een stalen voor
en krast zijn schrille tonen, het luchtruim in:
mechanisch koor!
De parken steunen, licht vermoeid,
door jeugdig onkruid slechts geboeid.
Bokalen van de avond
boordevol nectar van de nacht
voorportaal voor een droomlokaal, waar ragfijn
zij mij wacht.
Uit: Uit naam van mijn naam. Uitg. de Beuk, Amsterdam, 1986.
Karel Wasch begrijpt als weinig andere Nederlandse dichters het ritme van de klank en de stuwende kracht van de alliteratie en maakt daar een mooi en gedoseerd gebruik van. Heel subtiel vlecht hij deze vorm van rijm door zijn woorden en voor een Germaanse taal als het Nederlands werkt dit naar mijn smaak veel sterker dan het Romaanse eindrijm. Tot slot laat ik u nog even genieten van het stemmige gedicht Mysterie.
Mysterie
Er is iets wel en niet gebeurd
de plaats, absurd genoeg, is mij
ontschoten , ik sla
de zwarte engel van zijn sokkel
verbrijzel zijn gegoten lach.
Het huis, de tuin, ze leven
bij de dag, maar zonder woord;
de bloesem zal haar zaad
verstrooien.
Er is iets nooit gezien
het valt nu zwaar dat te erkennen
nog staar ik blind de beelden na
maar mistig is mijn uitzicht
voor een beslagen raam.
Een naam, de klank, zij klinken
uit de verte, maar zonder een
gestalte die hen kent. Een schim
lost op voordat het licht
haar raakt.
Literair tijdschrift OpSpraak, jaargang 8, nummer 20, september 2002
Meer over Karel Wasch op de site van het literair tijdschrift Opspraak.
Maandag 18 Augustus 2003 in categorie Lezen
Normaal doe ik dit nóóit! Al mijn territorium-instincten verzetten zich hiertegen. Maar wie ben ik om de carrière van een jonge schrijver dwars te zitten? En hij verkoopt zichzelf wel goed, dus vooruit, voor één enkel keertje dan: Zijx500 van Boekblog mag hier een van zijn minimalistische verhaaltjes van 500 tekens neerzetten. Ik ben tóch even met iets anders bezig, dus dat houdt ondertussen de loop erin hier.
Tranen
Elke traan die ze liet ging in een glazen potje.
Om te meten of we wel gelukkig waren.
Ze verzamelde ze al sinds onze eerste ruzie.
Met een druppelteller zoog ze ze voorzichtig op uit
het putje van haar oog.
Er stonden maatstreepjes op het potje.
En bij sommige kleefden stickertjes.
"7 ml: ruzie over afwas."
"26ml: zoekgeraakte cd mijn schuld???"
Gisteren liet ze me weten dat de maat vol was.
Letterlijk.
Ik zei dat zulks niet kon omdat we nooit écht ruzie
maakten.
Ze zuchtte diep en verliet me.
Enkel het leeggegoten potje bleef hier.
En hoewel ik nu al uren huil, heb ik nog maar een
bodempje vol.
Woorden: 111/Tekens: 500/Zij: 6
Boekblog probeert zoveel mogelijk verhaaltjes van 500 tekens op andere logs gepubliceerd te krijgen. Deze hierboven vind ik mooi, alleen had hij het woord 'letterlijk' eruit moeten laten. Dat snappen wij zo ook wel en het doet afbreuk aan het poëtisch gehalte. Maar ja, zie dan maar eens een plaatsvervangend woord te vinden... Telt de 'ij' eigenlijk als 1 teken of 2? Want ik ga de boel natuurlijk niet allemaal na zitten rekenen.
Maar goed, onderwijl richten wij ons op een leutiger onderwerp dan tranen en denken we na over een passende tegenprestatie wanneer hij er bekend mee wordt. Want dat moet van onze eigen marketingafdeling. Hetgeen mij eraan herinnert dat ik die eens flink de mantel moet uitvegen. Want waarom zijn zij niet op zo'n aardig idee gekomen?
Maar nogmaals: hier maken we geen gewoonte van...
"Ja, dit is al weer de derde worp," zegt de jonge vrouw, wijzend naar de baby op haar arm. 
